Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, yarın Ankara’da Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul ile bir görüşme gerçekleştirecek.
Wadephul ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın ev sahipliğinde yapılacak görüşmelerde, Türkiye ile Almanya arasındaki ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve küresel meseleler ele alınacak. Gündemdeki en önemli başlıklar ise savunma ve enerji olacak.
Alman Dışişleri Bakanı Wadephul’un ziyareti Ukrayna ve Gazze gerginliklerinin sürdüğü dönemde iki ülke arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi ve özellikle savunma ve enerji gibi kritik alanlarda iş birliği imkanlarının ele alınması açısından her iki tarafça da önemli görülüyor.
Wadephul’un yarınki Ankara ziyareti yakında Türkiye’ye gelecek olan Almanya Başbakanı Friedrich Merz’in temaslarına hazırlık niteliği taşıyor. Bu ziyaretin ardından Almanya Başbakanı Friedrich Merz’in bu ay içinde Türkiye’yi ziyaret etmesi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelmesi planlanıyor.
İkili gündem başlıkları neler?
Türk Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre görüşmelerde ikili ilişkilerin güçlendirilmesi ve iş birliği alanlarının genişletilmesi öncelikli gündem maddeleri arasında yer alıyor.
Bu kapsamda Bakan Fidan’ın, Türkiye ile Almanya arasındaki üst düzey istişare ve diyalog mekanizmalarının devamlılığına vurgu yapması bekleniyor.
Özellikle ekonomik ve ticari ilişkilerden duyulan memnuniyetin ifade edileceği görüşmelerde, Türkiye-Almanya Ekonomi ve Ticaret Ortak Komitesi (ETOK/JETCO) toplantısı ile Enerji ve Maden Forumu’nun yakın dönemde düzenlenmesinin, ekonomik iş birliğine ivme kazandıracağı aktarılacak.
Türkiye’nin en büyük ticaret ortaklarından olan Almanya ile ikili ticaret hacmi 2024 yılında 47,5 milyar dolar olmuştu. İkili ticaret hacminin kısa vadede 60 milyar dolara ulaşması hedefleniyor.
Almanya’nın Türkiye’ye doğrudan yatırımları 2024 yılında 771 milyon dolar. 2024 yılında Türkiye’ye yurtdışından yapılan toplam doğrudan yatırımlarda Almanya yüzde 12’lik pay ile ikinci sırada yer alıyor.
Ekonomik ve ticari ilişkileri daha da geliştirmek ve iş birliği alanlarını çeşitlendirmek amacıyla düzenlenen Türkiye-Almanya Ekonomi ve Ticaret Ortak Komitesi (ETOK/JETCO) toplantılarının sonuncusu, 27 Eylül 2024 tarihinde Berlin’de gerçekleştirilmişti.
Enerji ve savunmada iş birliği imkanları
Bu arada görüşme masasındaki iki diğer önemli başlık enerji ve savunma.
İki ülke arasında bakan düzeyinde tertiplenen Enerji Forumu toplantılarının sonuncusu 27 Kasım 2024 tarihinde Berlin’de düzenlenmişti.
Türkiye’nin, Almanya ile enerji iş birliğini stratejik bir yaklaşımla geliştirme iradesinin ortaya konulacağını belirten Türk tarafına göre, bir diğer önemli başlık savunma olacak.
Savunma sanayii alanında ortak çalışma konuları ve Avrupa Birliği’nin (AB) SAFE mekanizması kapsamındaki olası iş birliği imkanları da görüşmede masaya yatırılacak.
AB’nin Avrupa Güvenlik Eylem Programı (Security Action for Europe- SAFE) mekanizması Rusya’nın Ukrayna işgalinin ardından gündeme gelmişti. SAFE, savunma sanayi yatırımlarını artırmak amacıyla 2030’a kadar 150 milyar euroluk düşük faizli kredi sağlayan bir program.
Bu mekanizma AB üyelerine öncelik verse de Türkiye gibi bazı üçüncü ülkelerin katılımına da kapı aralanmıştı. Ancak bu katılım için ikili bir güvenlik ve savunma anlaşması gerekiyor ve bunun için de AB Komisyonu’nun AB Konseyi’ne tavsiyede bulunması şart.
Türkiye’nin Eylül 2025’te SAFE’ye katılım talebi halen AB Komisyonu’nun incelemesi altında. Ancak bu katılıma Yunanistan, Kıbrıs ve Fransa gibi ülkelerin itirazları söz konusu. Yunan basınında son günlerde çıkan haberlerde Almanya’nın Türkiye’nin SAFE’e katılımı için Atina’ya baskı yaptığı iddiaları yer almıştı.
Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul yarın Ankara’ya bir ziyaret gerçekleştirecekFotoğraf: Bernd von Jutrczenka/dpa/picture alliance
Bu arada iki dışişleri bakanının görüşmesinde ayrıca, Avrupa’da oluşturulacak güvenlik stratejilerinin “NATO şemsiyesi altında eş güdümle yürütülmesine Türkiye’nin verdiği önem” de vurgulanacak.
Bölgesel ve küresel meseleler ile Gazze
Edinilen bilgiye göre görüşmelerde, Ortadoğu, Ukrayna ve Suriye gibi bölgesel ve küresel sınamalar da ele alınacak.
Bu çerçevede Türkiye, Gazze’de varılan ateşkes anlaşmasının tüm aşamalarını yakından takip ettiğini ve anlaşmanın eksiksiz uygulanmasını beklediğini vurgulayacak.
Fidan’ın, “ateşkesin Filistin meselesinin adil ve kalıcı çözümü için bir fırsat yaratması gerektiğini” aktarması bekleniyor. Ayrıca, Gazze’ye insani yardımların hızlı ve kesintisiz ulaştırılması gerektiği konusunda Türkiye’nin tutumu da vurgulanacak.
Türkiye-AB ilişkileri ve Türk toplumu
Yarınki görüşmede bu başlıklara ek olarak Fidan’ın, Türkiye-AB ilişkilerindeki güncel gelişmelerle ilgili değerlendirmelerini paylaşması ve Türkiye’nin beklentilerini iletmesi de bekleniyor.
Fidan’ın gündeme taşıyacağı bir diğer başlık Almanya’daki Türk toplumunun huzur ve refahına verilen önemin olacağı belirtiliyor.
İlişkilerdeki diplomatik temaslar nasıl seyretti?
Türkiye-Almanya Dostluk Antlaşması’nın 100’üncü yılı olan 2024 yılında iki ülke arasındaki ilişkiler ivme kazanmaya başlayarak, bazı karşılıklı üst düzey ziyaretlere zemin hazırladı.
Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, 22-24 Nisan 2024 ve 5 Şubat 2025 tarihlerinde; bir önceki Almanya Başbakanı Olaf Scholz ise 19 Ekim 2024 tarihinde Türkiye’yi ziyaret etmişti.
Dışişleri Bakanı Fidan, Almanya’ya son olarak Münih Güvenlik Konferansı kapsamında 14-16 Şubat 2025 tarihlerinde geldi.
Dışişleri Bakanı Wadephul ise göreve geldiği 6 Mayıs 2025’ten sonra Türkiye’ye ilk ziyaretini 15 Mayıs’ta Antalya’da düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı kapsamında gerçekleştirmişti.
